Νοητική Ανεπάρκεια : Πρώιμη Παρέμβαση

Τι είναι η πρώιμη παρέμβαση;

Ως πρώιμη παρέμβαση έχει οριστεί η συστηματική και προγραμματισμένη προσπάθεια προώθησης της ανάπτυξης μέσα από μία σειρά χειρισμών των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη στη διάρκεια των 5 πρώτων χρόνων της ζωής (Guralnick & Bennet 1987). Ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών από τη γέννηση τους και για τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Είναι η εξειδικευμένη βοήθεια που απευθύνεται σε παιδιά που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην κινητική, γνωστική, κοινωνική, συναισθηματική ανάπτυξη ή σε παιδιά που έχουν χαρακτηριστεί σε επικινδυνότητα, με αυξημένη δηλαδή πιθανότητα να παρουσιάσουν αναπτυξιακές διαταραχές (Kaur et al. 2006).

Η παρέμβαση στα παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές συνήθως ξεκινά αργότερα, στη διάρκεια της προσχολικής ηλικίας όταν η διαταραχή-βλάβη είναι πλέον εμφανής. Δύο πλεονεκτήματα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι η παρέμβαση εφαρμόζεται στα παιδιά που το έχουν πραγματικά ανάγκη και ότι οι στόχοι της παρέμβασης μπορούν να διατυπωθούν ευκολότερα (Blauw-Hospers & Hadders-Algra, 2005). Το σημαντικότερο μειονέκτημα όταν ξεκινάει η παρέμβαση αφού διαπιστωθεί η διαταραχή είναι ότι είναι αργά σε σχέση με την πλαστικότητα του εγκεφάλου (Hadders-Algra 2001).

Βασικός στόχος της πρώιμης παρέμβασης είναι να φτάσει το παιδί το μέσο όρο των παιδιών της ηλικίας του ή να αναπτύξει τις ικανότητές του στο μέγιστο των δυνατοτήτων του. Υπάρχουν πολλά παιδιά που ανάλογα και με το βαθμό της βλάβης αλλά και το χρόνο έναρξης της παρέμβασης επιτυγχάνουν τη μεγιστοποίηση των ικανοτήτων τους. Ωστόσο, σχεδόν πάντοτε όλα τα παιδιά που λαμβάνουν πρώιμη παρέμβαση παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση.

Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των προβλημάτων που έχει, βασικοί στόχοι είναι η βελτίωση στον αντιληπτικό, που ισοδυναμεί με τη νόηση (μνήμη, επεξεργασία πληροφοριών), στο συναισθηματικό, στον κινητικό και στον επικοινωνιακό τομέα της ανάπτυξής του. Οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με την παροχή εξατομικευμένων, εκπαιδευτικών και θεραπευτικών υπηρεσιών σε συνδυασμό με την καλά σχεδιασμένη υποστήριξη της οικογένειας (Shonkoff & Meisels, 2000). Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος κάθε ολοκληρωμένης αγωγής , πρώιμης παρέμβασης -που για κάθε παιδί πρέπει να είναι εξατομικευμένη- είναι η κατάκτηση της αυτονομίας και της λειτουργικότητας μέσα στο περιβάλλον κι όχι μόνο η διόρθωση των σωματικών παραμορφώσεων ή των μη φυσιολογικών λειτουργιών.

Η σημασία των προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης για παιδιά με νοητική ανεπάρκεια έχει αναφερθεί από πολλές έρευνες στο παρελθόν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επίδραση των αναπτυξιακών προγραμμάτων στην κινητικότητα. Η κινητική ανάπτυξη επιτυγχάνεται μέσω διαφόρων αναπτυξιακών μοντέλων καθώς επίσης και μέσω της συμμετοχής σε διάφορα κινητικά προγράμματα (Chasey 1981). Επιπλέον, η συμμετοχή σε προγράμματα φυσικής δραστηριότητας συμβάλλει στη θετική αυτοεκτίμηση και στην κοινωνική, συναισθηματική και κινητική ανάπτυξη (Roswal & Frith 1983). Συγκεκριμένα, μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στη βελτίωση του μυϊκού τόνου και των αδρών κινητικών δεξιοτήτων σε παιδιά με νοητική ανεπάρκεια.

Η πιο αποτελεσματική μορφή αντιμετώπισης της νοητικής ανεπάρκειας είναι η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση με στόχο την πλήρη ανάπτυξη του ατόμου. Η Έγκαιρη/Πρώιμη Παρέμβαση αποσκοπεί στην πρόληψη/μείωση του βαθμού εξάρτησης που μπορεί να αναπτύξει ένα παιδί με νοητική ανεπάρκεια ή/και άλλες διαταραχές στην ανάπτυξη. Η Έγκαιρη παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών έχει μεταγενέστερα θετικές επιπτώσεις στην ανεξαρτητοποίηση του ατόμου, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ως ενήλικα και στην ανακούφιση της οικογένειας από τη συνεχή φροντίδα και στήριξη.

Πηγή:https://r4rehab.blogspot.com/