Οι άγνωστες λέξεις: Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να τις μάθουν;

Πηγή: Iωάννα Δημητριάδου, www.mytwins.gr

Ας υποθέσουμε πως δίνουμε στο παιδί με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες να διαβάσει ένα κείμενο και παράλληλα να υπογραμμίσει τις άγνωστες λέξεις. Το πιθανότερο είναι να μην μπει καν στον κόπο να ασχοληθεί με το κείμενο, και σιγά μην κάτσει να υπογραμμίσει και τις λέξεις που δε γνωρίζει τη σημασία τους. Η συνέχεια είναι σε όλους μας γνωστή.

Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε, ακόμα και στα παιδιά που δεν έχουν δυσκολίες, ώστε να τα βοηθήσουμε να μάθουν τις άγνωστες λέξεις και να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους;

Γνωρίζοντας το μαθησιακό επίπεδο που βρίσκεται το παιδί, αφού δουλεύουμε μαζί του, υπογραμμίζουμε εμείς με ένα κίτρινο stabilo τις άγνωστες λέξεις.Απομονώνουμε τις λέξεις και τις γράφουμε, κάθε μία χωριστά, σε μεγάλες, άσπρες κάρτες.Βάζουμε την κάθε λέξη μέσα σε ένα χρωματιστό πλαίσιο και γύρω από αυτό, με άλλο χρώμα, βάζουμε 6 πλαίσια.Υποθέτουμε, πώς μια άγνωστη λέξη από το κείμενο είναι η λέξη ¨οχυρό¨.  Η λέξη είναι γραμμένη με μαύρο μαρκαδόρο.  Κάτω από αυτήν, γράφουμε με κόκκινο μαρκαδόρο, τι μέρος του λόγου είναι.Στο πρώτο πλαίσιο, γράφουμε εμείς τη σημασία της λέξης και τη δίνουμε στο παιδί να τη διαβάσει (σημασία της λέξης).Στο δεύτερο πλαίσιο, ζητάμε από το παιδί να γράψει με δικά του λόγια τι κατάλαβε από αυτό που διάβασε (Γράφω με δικά μου λόγια τη σημασία της λέξης).Στο τρίτο πλαίσιο, ζητάμε από το παιδί να μας πει με ποιο χρώμα μπορεί να ζωγραφίσει αυτή τη λέξη, π.χ. με πορτοκαλί χρώμα, έπειτα τη γράφει και πάνω από αυτήν κάνει και την αντίστοιχη ζωγραφιά. (Με ποιο χρώμα, μπορώ να ζωγραφίσω καλύτερα τη λέξη;).Στο τέταρτο πλαίσιο, ζητάμε από το παιδί να γράψει μια πρόταση με τη λέξη. Τη λέξη τη γράφει με πορτοκαλί χρώμα και χωρίς να τη βλέπει, π.χ. Οι πολεμιστές έριξαν το οχυρό, με ηρωικό τρόπο. (Γράφω μια πρόταση με τη λέξη).Στο πέμπτο πλαίσιο, ζητάμε από το παιδί να ζωγραφίσει την πρότασή του, βάζοντας καινούρια στοιχεία, ώστε να φτιάξει μια ιστορία. Αν θέλει, μπορεί να τη γράψει. (Ζωγραφίζω και περιγράφω μια ιστορία με τη λέξη).Στο έκτο πλαίσιο, ζητάμε από το παιδί να βρει, συνώνυμα, αντίθετα ή λέξεις της ίδιας οικογένειας της λέξης ¨οχυρό¨ (Βρίσκω συνώνυμα, αντίθετα ή λέξεις της ίδιας οικογένειας).

– Πριν δώσουμε τις κάρτες με τις άγνωστες λέξεις του κειμένου στο παιδί, εξηγούμε αυτό που πρόκειται να δουλέψουμε μαζί του.

-Σαφώς, αν το παιδί είναι δεκτικό, μπορεί εκείνο να υπογραμμίσει τις λέξεις που δε γνωρίζει.

-Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν όλα τα πλαίσια. Απλά όσο περισσότερο το παιδί έρχεται σε επαφή με τη σημασία της λέξης, τόσο καλύτερα τη μαθαίνει, όπως και τον τρόπο με τον οποίον γράφεται.

-Τέλος, φυλάσσουμε τις κάρτες με τις άγνωστες λέξεις σε ένα κουτί.